Năm nhuận là gì? Năm 2017 có phải là năm nhuận không?
Tháng 2/2017 không có ngày 29, vậy năm 2017 không phải năm nhuận DƯƠNG lịch.
• Năm Đinh Dậu có hai tháng Sáu âm lịch, vậy năm Đinh Dậu là một năm nhuận ÂM lịch.
Để biết một năm DƯƠNG lịch nào đó có phải là năm nhuận hay không, ta lấy số biểu năm đó chia cho 4. Nếu kết quả chia hết không dư, thì năm đó là năm nhuận dương lịch. Thí dụ 2017 chia 4 sẽ có dư nên năm 2017 không phải năm nhuận.
Tuy nhiên những năm có số biểu là hai số 0 tận cùng thì ta lấy hai số đầu chia cho 4. Thí dụ trong các năm 1400, 1500, 1600, 1700, 1800, 1900, 2000 thì chỉ có năm 1600 và 2000 là năm nhuận.
Để biết một năm ÂM lịch nào đó có phải là năm nhuận hay không, ta lấy số biểu năm dương lịch tương ứng chia cho 19, nếu chia hết hoặc có dư 3, 6, 9, 11, 14, 17 thì năm đó sẽ có tháng nhuận. Thí dụ 2017 chia 19 sẽ bằng 109 và dư 3 nên năm Đinh Dậu là năm nhuận âm lịch.
NĂM NHUẬN DƯƠNG LỊCH
Tại sao lại có năm nhuận dương lịch? Trái Đất mất khoảng 365,25 ngày để quay một vòng quanh Mặt Trời. Nghĩa là một năm không thực sự đúng 365 ngày, mà nó luôn bị dư ra một phần lẻ, là 0,25 ngày.
Vì năm nào cũng sẽ bị dư 0,25 ngày, nên người ta sẽ gộp bốn phần dư này lại thành một phần, tức là sẽ sinh ra một ngày vào năm thứ 4. Vì thế cứ 4 năm chúng ta sẽ có một năm 366 ngày, trong khi 3 năm kia là 365 ngày.
Ngày được thêm vào sau mỗi 4 năm được chọn là ngày 29 tháng 2. Năm được thêm ngày vào được gọi là năm nhuận. Việc này đảm bảo vòng quay của Trái Đất quanh Mặt Trời trong không gian đúng với dương lịch sử dụng trên Trái Đất.
Năm 1582, Đức Giáo hoàng Gregory XIII sửa đổi lịch Julius bằng cách tạo ra lịch Gregorius với sự hỗ trợ của nhà toán học và thiên văn học người Đức là Christopher Clavius.
Lịch Gregorius nói thêm rằng ngày nhuận không thêm vào những năm tận cùng là số 00, trừ những năm chia hết cho 400. Sự điều chỉnh này được thêm vào để ổn định lịch trong khoảng thời gian hàng ngàn năm và cần thiết vì một năm Mặt Trời thực tế ít hơn 365,25 ngày, cụ thể là 365,2422 ngày.
Từ năm 1582, lịch Gregorius đã từng bước được chuẩn hóa và được sử dụng trên rất nhiều quốc gia. Nước Anh và nước Mỹ (lúc này còn là thuộc địa của Anh) sử dụng lịch Gregorius vào năm 1752, trong khi Liên Xô mãi tới năm 1917 mới sử dụng lịch này, nên Cách mạng tháng mười Nga được diễn ra vào tháng 11 chứ không phải tháng 10.
NĂM NHUẬN ÂM LỊCH
Tại sao lại có năm nhuận âm lịch? Âm lịch được tính theo thời gian của Mặt Trăng quay quanh Trái Đất. Cứ một tuần trăng, hay một vòng quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất, là một tháng âm lịch, vào khoảng 29,5 ngày.
Một năm âm lịch sẽ có 354 ngày, ngắn hơn dương lịch là 11 ngày. Nên cứ 3 năm thì âm lịch ngắn hơn dương lịch đến 33 ngày (hơn 1 tháng). Vì thế để âm lịch vừa tính được đúng chu kỳ Mặt Trăng, vừa không bị sai lệch khỏi các mùa và so với dương lịch, cứ 3 năm âm lịch sẽ có một tháng nhuận được thêm vào.
Tuy nhiên, dù 3 năm âm lịch được thêm một tháng nhuận nhưng khi xét theo thời gian dài thì năm âm lịch vẫn đi chậm hơn, nên người ta đặt ra một chu kỳ 19 năm. Trong 19 năm đó sẽ có 7 tháng nhuận âm lịch, 7 tháng này sẽ được thêm vào các năm thứ 3, 6, 9, 11, 14, 17, 19 của chu kỳ 19 năm.
Vì thế nếu muốn biết xem một năm âm lịch có phải là năm nhuận hay không, ta lấy số năm dương lịch tương ứng chia cho 19, nếu kết quả chia hết hoặc có dư 3, 6, 9, 11, 14, 17 thì năm đó là năm nhuận âm lịch.
Âm lịch hiện nay thực chất là nông lịch (農曆), một loại lịch âm dương chứ không phải âm lịch thuần túy ban đầu. Lịch này kết hợp những thời điểm xảy ra các tiết khí trong âm lịch và tính toán dựa theo cơ sở của dương lịch.
Nông lịch có nguồn gốc từ 1.000 năm TCN do Hiên Viên Hoàng Đế phát minh và Đường Nghiêu là người đã thêm vào những tháng nhuận. Nông lịch sử dụng chu kỳ 60 năm, chu kỳ này được đặt tên theo Can Chi (干支), gồm có 10 Can và 12 Chi. Thí dụ Đinh Dậu thì Đinh là 1 trong 10 Can và Dậu là 1 trong 12 Chi.
Theo chu kỳ năm nhuận 19 năm, thì những năm sau đây là năm nhuận:
Năm 2001 (Tân Tỵ): Tháng Năm âm lịch.
Năm 2004 (Giáp Thân): Tháng Hai âm lịch
Năm 2006 (Bính Tuất): Tháng Bảy âm lịch
Năm 2009 (Kỷ Sửu): Tháng Năm âm lịch
Năm 2012 (Nhâm Thìn): Tháng Tư âm lịch
Năm 2014 (Giáp Ngọ): Tháng Chín âm lịch
Năm 2017 (Đinh Dậu): Tháng Sáu âm lịch
Năm 2020 (Canh Tý): Tháng Tư âm lịch
Năm 2023 (Quý Mão): Tháng Hai âm lịch
Năm 2025 (Ất Tỵ): Tháng Sáu âm lịch
Năm 2028 (Mậu Thân): Tháng Năm âm lịch
Năm 2033 (Quý Sửu): Tháng Mười một âm lịch
Quang Niên (FTVH)
• Năm Đinh Dậu có hai tháng Sáu âm lịch, vậy năm Đinh Dậu là một năm nhuận ÂM lịch.
Để biết một năm DƯƠNG lịch nào đó có phải là năm nhuận hay không, ta lấy số biểu năm đó chia cho 4. Nếu kết quả chia hết không dư, thì năm đó là năm nhuận dương lịch. Thí dụ 2017 chia 4 sẽ có dư nên năm 2017 không phải năm nhuận.
Tuy nhiên những năm có số biểu là hai số 0 tận cùng thì ta lấy hai số đầu chia cho 4. Thí dụ trong các năm 1400, 1500, 1600, 1700, 1800, 1900, 2000 thì chỉ có năm 1600 và 2000 là năm nhuận.
Để biết một năm ÂM lịch nào đó có phải là năm nhuận hay không, ta lấy số biểu năm dương lịch tương ứng chia cho 19, nếu chia hết hoặc có dư 3, 6, 9, 11, 14, 17 thì năm đó sẽ có tháng nhuận. Thí dụ 2017 chia 19 sẽ bằng 109 và dư 3 nên năm Đinh Dậu là năm nhuận âm lịch.
 |
| Cứ bốn năm thì có một năm có ngày 29 tháng 2. Năm đó gọi là năm nhuận dương lịch. Hình ảnh: Chibird Tumblr. |
NĂM NHUẬN DƯƠNG LỊCH
Tại sao lại có năm nhuận dương lịch? Trái Đất mất khoảng 365,25 ngày để quay một vòng quanh Mặt Trời. Nghĩa là một năm không thực sự đúng 365 ngày, mà nó luôn bị dư ra một phần lẻ, là 0,25 ngày.
Vì năm nào cũng sẽ bị dư 0,25 ngày, nên người ta sẽ gộp bốn phần dư này lại thành một phần, tức là sẽ sinh ra một ngày vào năm thứ 4. Vì thế cứ 4 năm chúng ta sẽ có một năm 366 ngày, trong khi 3 năm kia là 365 ngày.
Ngày được thêm vào sau mỗi 4 năm được chọn là ngày 29 tháng 2. Năm được thêm ngày vào được gọi là năm nhuận. Việc này đảm bảo vòng quay của Trái Đất quanh Mặt Trời trong không gian đúng với dương lịch sử dụng trên Trái Đất.
Có lẽ nhiều người nghĩ rằng, phần lẻ đó không ảnh hưởng gì nhiều. Nhưng bạn hãy tính như thế này: nếu như không điều chỉnh thêm một ngày nhuận, thì cứ qua 4 năm trôi qua là lịch sẽ đi nhanh hơn 1 ngày so với vòng quay của Trái Đất quanh Mặt Trời, như vậy sau 100 năm thì lịch sẽ nhanh hơn 25 ngày, rồi cuối cùng là tháng bảy sẽ là một tháng của mùa đông lạnh lẽo.
Trong năm nhuận thì có một ngày nhuận, ngày nhuận đó có chức năng là làm cho lịch đồng bộ lại với quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời. Ngày nhuận đầu tiên được thêm vào lịch Julius hồi năm 46 TCN bởi Julius Cesar theo đề xuất của nhà thiên văn học Sosigenes.
Năm 1582, Đức Giáo hoàng Gregory XIII sửa đổi lịch Julius bằng cách tạo ra lịch Gregorius với sự hỗ trợ của nhà toán học và thiên văn học người Đức là Christopher Clavius.
Lịch Gregorius nói thêm rằng ngày nhuận không thêm vào những năm tận cùng là số 00, trừ những năm chia hết cho 400. Sự điều chỉnh này được thêm vào để ổn định lịch trong khoảng thời gian hàng ngàn năm và cần thiết vì một năm Mặt Trời thực tế ít hơn 365,25 ngày, cụ thể là 365,2422 ngày.
Theo quy tắc lịch Gregorius, dưới đây là những năm nhuận:
1600 1604 1608 1612 1616 1620 1624 1628 1632 1636 1640 1644 1648 1652 1656 1660 1664 1668 1672 1676 1680 1684 1688 1692 1696 1704 1708 1712 1716 1720 1724 1728 1732 1736 1740 1744 1748 1752 1756 1760 1764 1768 1772 1776 1780 1784 1788 1792 1796 1804 1808 1812 1816 1820 1824 1828 1832 1836 1840 1844 1848 1852 1856 1860 1864 1868 1872 1876 1880 1884 1888 1892 1896 1904 1908 1912 1916 1920 1924 1928 1932 1936 1940 1944 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016 2020 2024 2028 2032 2036 2040 2044 2048 2052 2056 2060 2064 2068 2072 2076 2080 2084 2088 2092 2096 2104 2108 2112 2116 2120 2124 2128 2132 2136 2140 2144 2148 2152, ...
Và bạn chú ý rằng, năm 2000 là năm nhuận vì tuy nó tận cùng là 00 nhưng nó chia hết cho 400, còn năm 1900 thì không phải năm nhuận vì nó không chia hết cho 400.
Từ năm 1582, lịch Gregorius đã từng bước được chuẩn hóa và được sử dụng trên rất nhiều quốc gia. Nước Anh và nước Mỹ (lúc này còn là thuộc địa của Anh) sử dụng lịch Gregorius vào năm 1752, trong khi Liên Xô mãi tới năm 1917 mới sử dụng lịch này, nên Cách mạng tháng mười Nga được diễn ra vào tháng 11 chứ không phải tháng 10.
NĂM NHUẬN ÂM LỊCH
Tại sao lại có năm nhuận âm lịch? Âm lịch được tính theo thời gian của Mặt Trăng quay quanh Trái Đất. Cứ một tuần trăng, hay một vòng quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất, là một tháng âm lịch, vào khoảng 29,5 ngày.
Một năm âm lịch sẽ có 354 ngày, ngắn hơn dương lịch là 11 ngày. Nên cứ 3 năm thì âm lịch ngắn hơn dương lịch đến 33 ngày (hơn 1 tháng). Vì thế để âm lịch vừa tính được đúng chu kỳ Mặt Trăng, vừa không bị sai lệch khỏi các mùa và so với dương lịch, cứ 3 năm âm lịch sẽ có một tháng nhuận được thêm vào.
Tuy nhiên, dù 3 năm âm lịch được thêm một tháng nhuận nhưng khi xét theo thời gian dài thì năm âm lịch vẫn đi chậm hơn, nên người ta đặt ra một chu kỳ 19 năm. Trong 19 năm đó sẽ có 7 tháng nhuận âm lịch, 7 tháng này sẽ được thêm vào các năm thứ 3, 6, 9, 11, 14, 17, 19 của chu kỳ 19 năm.
Vì thế nếu muốn biết xem một năm âm lịch có phải là năm nhuận hay không, ta lấy số năm dương lịch tương ứng chia cho 19, nếu kết quả chia hết hoặc có dư 3, 6, 9, 11, 14, 17 thì năm đó là năm nhuận âm lịch.
Âm lịch hiện nay thực chất là nông lịch (農曆), một loại lịch âm dương chứ không phải âm lịch thuần túy ban đầu. Lịch này kết hợp những thời điểm xảy ra các tiết khí trong âm lịch và tính toán dựa theo cơ sở của dương lịch.
Nông lịch có nguồn gốc từ 1.000 năm TCN do Hiên Viên Hoàng Đế phát minh và Đường Nghiêu là người đã thêm vào những tháng nhuận. Nông lịch sử dụng chu kỳ 60 năm, chu kỳ này được đặt tên theo Can Chi (干支), gồm có 10 Can và 12 Chi. Thí dụ Đinh Dậu thì Đinh là 1 trong 10 Can và Dậu là 1 trong 12 Chi.
Theo chu kỳ năm nhuận 19 năm, thì những năm sau đây là năm nhuận:
Năm 2001 (Tân Tỵ): Tháng Năm âm lịch.
Năm 2004 (Giáp Thân): Tháng Hai âm lịch
Năm 2006 (Bính Tuất): Tháng Bảy âm lịch
Năm 2009 (Kỷ Sửu): Tháng Năm âm lịch
Năm 2012 (Nhâm Thìn): Tháng Tư âm lịch
Năm 2014 (Giáp Ngọ): Tháng Chín âm lịch
Năm 2017 (Đinh Dậu): Tháng Sáu âm lịch
Năm 2020 (Canh Tý): Tháng Tư âm lịch
Năm 2023 (Quý Mão): Tháng Hai âm lịch
Năm 2025 (Ất Tỵ): Tháng Sáu âm lịch
Năm 2028 (Mậu Thân): Tháng Năm âm lịch
Năm 2033 (Quý Sửu): Tháng Mười một âm lịch
Quang Niên (FTVH)
