Vì sao phải nghiên cứu En Ninô và La Nina?
Trước tiên làm rõ vì sao phải nghiên cứu hiện tượng En Ninô và La Nina, chúng ta phải hiểu rõ En Ninô và La Nina là gì?
Gọi là En Ninô tức là hiện tượng vùng xích đạo Đông Thái Bình Dương, Trung Thái Bình Dương cứ cách 3 - 5 năm lại xuất hiện một lần nhiệt độ nước biển tăng cao trong phạm vi lớn. Có những năm nhiệt độ nước biển tăng cao hơn 4°C, gọi là "bình nước sôi" của Thái Bình Dương.
Nhiệt độ nước biển tăng cao trong phạm vi lớn thể hiện rõ nhất ở vùng duyên hải Milô, hơn nữa phần nhiều bắt đầu từ trước Lễ giáng sinh, cho nên người Milô gọi nó là En Ninô, có nghĩa là “bé trai” ở đây chỉ Chúa hài đồng.
Từ mùa thu năm 1982 đến hè năm 1983 là năm En Ninô rất mạnh. Trong năm đó các vùng Milô, Êquađo, Bôlivia, các bang Luisiana, Floriđa của Mỹ xuất hiện mưa nhiều, lụt lội hoành hành, mất mùa, nhân dân rất gian khổ. Ngược lại ở Inđônêxia, Philippin, miền Nam Ấn Độ, Ôxtrâylia, Nam Phi xuất hiện hạn hán từng đợt, ruộng khô, người và súc vật thiếu nước, nạn cháy rừng liên miên.
Ở Trung Quốc đầu mùa hè năm 1983 khí hậu cũng biến đổi khác thường, Trung hạ du sông Trường Giang, lưu vực sông Hoài mưa liên tục, là một năm mưa nhiều rõ rệt.
Ngoài ra trong năm En Ninô khu vực xích đạo Đông và Trung Thái bình dương, loài cá và sinh vật phù du quen sống ở nhiệt độ nước biển từ 16°C - 18°C, vì nhiệt độ tăng cao mà chết hàng loạt, tiếp theo những loại cá và phù du sống dựa vào loài cá trên cũng chết theo. Xác chim chết làm cho bãi biển hôi thối gây độc và ô nhiểm, kết hợp với sương mù biển trôi nổi theo gió làm thành chất màu đen như sơn bám chặt lên tàu thuyền. Hiện tượng này rất rõ ở cảng vùng Milô. Người bản địa gọi đó là lớp xi đen.
Mấy năm gần đây người ta phát hiện trên Thái Bình Dương có hiện tượng ngược lại với hiện tượng En Ninô: có năm nhiệt độ nước biển thấp hơn năm trước 4°C. Dưới tác dụng của nước biển nhiệt độ thấp, khu vực miền Trung và Tây nước Mỹ xuất hiện khí hậu nóng khô, hạn hán, còn ở Bănglađet lại gây nên lũ lụt, ở biển Mêhicô thì bị gió lốc và sóng thần. Các nhà khoa học gọi nó là hiện tượng La Nina, tức là “bé gái”, có người gọi nó là “phản En Ninô”.
En Ninô và La Nina là hai quái vật đưa lại cho Trái Đất nhiều tai hoạ.
Ngày nay con người đã nhận thức rõ, nếu làm rõ những điều đó thì chúng ta sẽ biết được vai trò gây hạn hán và úng lụt ở miền nhiệt đới và trung vĩ độ chính là En Ninô và La Nina, từ đó kịp thời đưa ra dự báo thời tiết chính xác sớm mấy tháng, dùng các biện pháp chống hạn hoặc phòng lụt để có thể giảm thấp tổn thất do hạn hán và lụt gây ra, trong năm thiên tai vẫn bảo đảm mùa màng. Đó chính là mục đích của các nhà khí tượng học muốn nghiên cứu En Ninô và La Nina.
Nguyễn Văn Mậu
