Cách mạng tháng Mười là cuộc cách mạng vô sản, cách mạng xã hội chủ nghĩa
GS,TS Đàm Đức Vượng
Gần đến ngày nhân dân ta kỷ niệm Cách mạng tháng Mười, những người khác chính kiến lại tung lên trang mạng những bài viết về Cách mạng tháng Mười, cho rằng, “cuộc Cách mạng tháng Mười năm 1917 không phải là cuộc cách mạng vô sản theo đúng lý thuyết của C.Mác. C.Mác dự đoán cách mạng vô sản sẽ xảy ra ở những nước có nền kinh tế tư bản phát triển cao, như Anh hay Đức, nơi giai cấp vô sản đã đủ mạnh để lật đổ giai cấp tư sản”. “Theo lý thuyết của C.Mác, cuộc cách mạng vô sản sẽ xảy ra ở những nước có nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển cao nhất, nơi lực lượng sản xuất đã phát triển đến mức tối đa và mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản trở nên gay gắt. Nhưng vào thời điểm đó, Nga là một quốc gia nông nghiệp lạc hậu, với nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp và tầng lớp nông dân chiếm phần lớn dân số. Tầng lớp vô sản công nghiệp ở Nga vẫn còn tương đối nhỏ’. “Tuy nhiên, thời điểm năm 1917 ở nước Nga là một nước nông nghiệp lạc hậu, tầng lớp vô sản còn nhỏ và nền kinh tế chưa phát triển đủ mức theo quan niệm C.Mác, V.I.Lênin đã điều chỉnh lý thuyết của C.Mác để phù hợp với hoàn cảnh đặc biệt của Nga, nên cuộc cách mạng này là một biến thể khác so với dự đoán của C.Mác. Nó không thể gọi là cuộc cách mạng vô sản được”…
Quan điểm nhận thức trên đây là sai, tôi thấy cần phải nói cho rõ, vì chính V.I.Lênin đã nói cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 là cuộc cách mạng vô sản (cách mạng xã hội chủ nghĩa).
Cách mạng vô sản (cách mạng xã hội chủ nghĩa) là cuộc cách mạng dùng bạo lực đánh đổ nền chuyên chính của giai cấp tư sản và kiến lập nền chuyên chính vô sản nhằm tiêu diệt chủ nghĩa tư bản và xây dựng một chế độ mới, chế độ xã hội xã hội chủ nghĩa. Những người sáng lập ra chủ nghĩa cộng sản (chủ nghĩa xã hội khoa học) là C.Mác và Ph.Ăngghen đã tìm ra quy luật khách quan của sự phát triển xã hội, chứng minh rằng, đấu tranh giai cấp trong xã hội tư bản chủ nghĩa sẽ đưa đến thắng lợi của giai cấp vô sản. C.Mác và Ph.Ăngghen đã đề ra những nguyên lý của lý luận cách mạng xã hội chủ nghĩa, chứng minh sự cần thiết phải đập tan bộ máy nhà nước tư sản và kiến lập nền chuyên chính vô sản.
V.I.Lênin, linh hồn của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917
Trong thời đại đế quốc chủ nghĩa, V.I.Lênin phát triển tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăngghen về cách mạng vô sản. V.I.Lênin chứng minh rằng, trong điều kiện của chủ nghĩa đế quốc, cách mạng xã hội chủ nghĩa có khả năng thắng lời đầu tiên ở một số nước tư bản chủ nghĩa hoặc thậm chí ở một nước tư bản chủ nghĩa riêng biệt và cách mạng xã hội chủ nghĩa không thể thắng lợi cùng một lúc ở tất cả các nước. V.I.Lênin khám phá ra đặc tính của cách mạng tư sản dân chủ trong thời đại đế quốc chủ nghĩa, nêu lên lý lẽ chứng minh sự cần thiết phải chuyển nó thành cách mạng xã hội chủ nghĩa. Cách mạng tháng Mười do giai cấp công nhân Nga liên minh với nông dân lao động tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa thắng lợi đầu tiên trên thế giới. Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười ở Liên Xô và thắng lợi của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở nhiều nước châu Âu và châu Á, trong đó có Việt Nam, xác minh đầy đủ tính chất đúng đắn của học thuyết Mác – Lênin về cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Trong bản Tuyên bố tháng Mười năm 1957 của Hội nghị các đảng cộng sản và công nhân các nước xã hội chủ nghĩa đã chỉ rõ ràng, tiến trình của cách mạng xã hội chủ nghĩa và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội phải dựa trên một số quy luật chủ yếu mà tất cả các nước đi theo con đường xã hội chủ nghĩa đều phải thực hiện. Những quy luật phổ biến đó là: sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đối với nhân dân lao động, đối với việc tiến hành cách mạng vô sản dưới hình thức này hoặc hình thức khác và đối với việc kiến lập nền chuyên chính vô sản dưới hình thức này hoặc hình thức khác; liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và nhân dân lao động; thay thế chế độ sở hữu tư bản chủ nghĩa bằng chế độ sở hữu xã hội chủ nghĩa; cải tạo dần dần đối với nông nghiệp; phát triển có kế hoạch nền kinh tế quốc dân; thực hiện cách mạng xã hội chủ nghĩa trong lĩnh vực tư tưởng và văn hóa; tiêu diệt áp bức dân tộc, bảo vệ thành quả của chủ nghĩa xã hội chống âm mưu của kẻ thù bên trong và bên ngoài; thi hành chính sách đối ngoại hòa bình.
Đầu thế kỷ XX, trung tâm của cách mạng thế giới chuyển từ Tây sang Đông và chuyển tới nước Nga. Nước Nga là điểm nút của tất cả các mâu thuẫn của chủ nghĩa đế quốc, là cái lò áp bức tư bản chủ nghĩa và thực dân chủ nghĩa. Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) đã khơi sâu mâu thuẫn của chủ nghĩa đế quốc, làm yếu một bước chủ nghĩa tư bản thế giới, làm cho Cách mạng tháng Mười chóng tới và tới dễ dàng hơn.
Trong khi tổng kết những quy luật phát triển của chủ nghĩa tư bản ở vào giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, V.I.Lênin đã làm giàu thêm học thuyết của C.Mác và Ph.Ăngghen bằng lý luận mới về cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đến khi nổ ra Cách mạng tháng Mười, Đảng Cộng sản Bônsơvích (Đảng Cộng sản Liên Xô) đã có được một số lớn kinh nghiệm cách mạng, đó là kết quả của một cuộc đấu tranh lâu dài chống chế độ Nga hoàng và giai cấp tư sản, đặc biệt trong thời kỳ Cách mạng 1905-1907 và Cách mạng tháng Hai năm 1917.
Ngày 7-10-1917, V.I.Lênin từ nước ngoài, bí mật trở về Pêtơrôgrát, lãnh đạo trực tiếp cuộc vũ trang khởi nghĩa. Ngày 10-10-1917, Trung ương Đảng họp thông qua Nghị quyết về vũ trang khởi nghĩa chống lại Nga hoàng. Ngày 25-10-1917. Cuộc khởi nghĩa ở Pêtơrôgrát bắt đầu. Đêm 24-10-1917, V.I.Lênin đến Smônni (Trụ sở Ban Chấp hành Trung ương Đảng Bônsơvích) và trực tiếp lãnh đạo cuộc khởi nghĩa. Ngày 25-10-1917, quân cách mạng chiếm nhà ga, nhà bưu điện, trụ sở các bộ, Ngân hàng Quốc gia và nhiều vị trí quan trọng khác ở thủ đô Pêtơrôgrát. Đêm 25 rạng ngày 26-10-1917, quân cách mạng chiếm Cung điện Mùa đông và bắt các bộ trưởng của Chính phủ lâm thời đang họp ở đó. Tối 7-11-1917, Đại hội Xôviết toàn Nga khai mạc tại Smônni, tuyên bố chuyển chính quyền vào tay Xôviết. Đại hội thông qua những pháp lệnh lịch sử: Pháp lệnh về hòa bình và Pháp lệnh về ruộng đất, đồng thời, thành lập Chính phủ Xôviết đầu tiên, gọi là Hội đồng Ủy viên nhân dân. V.I.Lênin được bầu làm Chủ tịch Hội đồng này.
Tiếp theo thắng lợi của cuộc cách mạng vô sản ở Pêtơrôgrát, qua những cuộc chiến đấu với các thế lực thù địch, chính quyền Xô viết được thành lập ở Mátxcơva và các thành phố khác của nước Nga. Nước Nga giải phóng.
Cách mạng tháng Mười là cuộc cách mạng vô sản thắng lợi đầu tiên trên thế giới.
Về ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười, V.I.Lênin nói:
“Cách mạng tháng Mười mở đầu một thời đại mới trong lịch sử thế giới, thời đại thống trị của một giai cấp mới, giai cấp bị áp bức trong tất cả các nước tư bản chủ nghĩa trong lịch sử thế giới, giai cấp bị áp bức trong tất cả các nước tư bản chủ nghĩa và ở bất cứ nơi nào cũng đang tiến tới một cuộc đời mới, tiến tới chiến thắng giai cấp tư sản, tiến tới chuyên chính của giai cấp vô sản, tiến tới giải phóng loài người khỏi ách tư bản, khỏi những cuộc chiến tranh đế quốc chủ nghĩa”1.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói về Cách mạng tháng Mười:
“Cũng như mặt trời chói lọi, Cách mạng tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế”2.
“Cách mạng tháng Mười mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc và cả loài người, mở đầu một thời đại mới trong lịch sử, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên toàn thế giới”3.
Cách mạng tháng Mười đã tạo nên bước ngoặt căn bản trong lịch sử thế giới, đưa loài người từ thế giới cũ, thế giới tư bản chủ nghĩa sang thế giới, thế giới xã hội chủ nghĩa. Cách mạng tháng Mười về căn bản khác với các cuộc cách mạng trước, vì nó không thay đổi hình thức bóc lột này sang hình thức bóc lột khác, mà trái lại, tiêu diệt mọi hình thức bóc lột, thủ tiêu mọi giai cấp bóc lột, tạo điều kiện cho phong trào giải phóng dân tộc của nhân dân các nước bị áp bức phát triển mạnh mẽ.
Trên đây là một số vấn đề cơ bản về cách mạng vô sản (cách mạng xã hội chủ nghĩa) và Cách mạng tháng Mười, cuộc cách mạng vô sản và cách mạng xã hội chủ nghĩa diễn ra ở nước Nga năm 1917 và đã mang lại thắng lợi hoàn toàn.
Những người khác chính kiến cho Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917, không phải là một cuộc cách mạng vô sản (cách mạng xã hội chủ nghĩa) là những người đánh giá không đúng về Cách mạng tháng Mười.
Cách mạng tháng Mười sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta!
------
1. V.I.Lênin Toàn tập, bản tiếng Pháp, Nxb Xã hội, Pari và Nxb Ngoại văn Mátxcơva, 1961, tập 33, tr. 47; dẫn theo Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tập 15, tr. 388.
2. Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tập 15, tr. 387.
3. Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tập 15, tr. 388.
